ZAPALENIE TRZUSTKI SWOISTE

ZAPALENIE TRZUSTKI SWOISTE (PANCREATITIS SPECIFICA) Do zapaleń trzustki swoistych należą gruźlica i kiła trzustki. I. GRUŹLICA TRZUSTKI (TUBERCULOSIS PANCREATIS) Zakażenie ustroju prątkami gruźlicy wywołuje często nieswoiste zmiany w trzustce, zależne od jej uszkodzenia jadem gruźliczym. Polegają one na rozlanym przewlekłym zapaleniu trzustki, wiodącym do zaniku i stłuszczenia miąższu. Zmiany dotyczą często także wysp Langerhansa, które po części zanikają, po części rozmnażają się i przerastają. Zewnątrz wydzielnicza czynność trzustki, zwłaszcza wydzielanie trypsyny i diastazy, ulega nierzadko upośledzeniu (M. Maciszewski). Poziom cukru w krwi na czczo jest przeważnie obniżony, a krzywa glikemiczna po obciążeniu 50,0 cukru gronowego ma przebieg nieprawidłowy. W przeciwieństwie do przewlekłego zapalenia i stłuszczenia trzustki, gruźlicza tego narządu, zwłaszcza pierwotna, zdarza się bardzo rzadko, trzustka bowiem jest terenem nieodpowiednim dla jej rozwoju. Prątki gruźlicy dostają się do trzustki najczęściej drogą naczyń chłonnych z okolicznych zserowaciałych węzłów chłonnych lub z otrze wnej w przypadkach gruźliczego jej zapalenia. Znacznie rzadziej zakażenie następuje przez krew z jakiegokolwiek ogniska gruźliczego, czasami drobnego i ukrytego. Nie rozstrzygnięto natomiast, czy zakażenie trzustki może nastąpić drogą wstępującą przez przewody trzustkowe. Osiedlając się w trzustce prątki gruźlicy (bardzo rzadko) mogą wytwarzać gruzełki i nacieki gruźlicze, które przeważnie serowacieją, dając początek jamom gruźliczym. Odosobnione drobne gruzełki, zazwyczaj bardzo nieliczne, spotyka się w trzustce (rzadko) w gruźlicy prosówkowej uogólnionej. Swoistość ich pochodzenia musi być zawsze potwierdzona przez badanie histologiczne, ponieważ taki sam wygląd makroskopowy mogą mieć dostrzegalne gołym Olkiem większe wyspy Langeihaosa oraz ogniska martwicze tkanki tłuszczowej. Obraz kliniczny gruźlicy trzustki nie ma cech tak znamiennych, by można było ją rozpoznać za życia. Najwyżej można stwierdzić zaburzenia sprawności trzust ki, nie przesądzają one jednak charakteru zmian wywołanych w niej przez zakażenie gruźlicze, gdyż mogą być swoiste i o wiele częściej nieswoiste. U chorych na gruźlicę płuc zaburzenia zewnątrz wydzielnicze trzustki objawiają się zazwyczaj uporczywą biegunką. [patrz też: hostessy fordanserki, dinoprost, nutraceutyki ]

ZAPALENIE TRZUSTKI SWOISTE (PANCREATITIS SPECIFICA) Do zapaleń trzustki swoistych należą gruźlica i kiła trzustki. I. GRUŹLICA TRZUSTKI (TUBERCULOSIS PANCREATIS) Zakażenie ustroju prątkami gruźlicy wywołuje często nieswoiste zmiany w trzustce, zależne od jej uszkodzenia jadem gruźliczym. Polegają one na rozlanym przewlekłym zapaleniu trzustki, wiodącym do zaniku i stłuszczenia miąższu. Zmiany dotyczą często także wysp Langerhansa, które po części zanikają, po części rozmnażają się i przerastają. Zewnątrz wydzielnicza czynność trzustki, zwłaszcza wydzielanie trypsyny i diastazy, ulega nierzadko upośledzeniu (M. Maciszewski). Poziom cukru w krwi na czczo jest przeważnie obniżony, a krzywa glikemiczna po obciążeniu 50,0 cukru gronowego ma przebieg nieprawidłowy. W przeciwieństwie do przewlekłego zapalenia i stłuszczenia trzustki, gruźlicza tego narządu, zwłaszcza pierwotna, zdarza się bardzo rzadko, trzustka bowiem jest terenem nieodpowiednim dla jej rozwoju. Prątki gruźlicy dostają się do trzustki najczęściej drogą naczyń chłonnych z okolicznych zserowaciałych węzłów chłonnych lub z otrze wnej w przypadkach gruźliczego jej zapalenia. Znacznie rzadziej zakażenie następuje przez krew z jakiegokolwiek ogniska gruźliczego, czasami drobnego i ukrytego. Nie rozstrzygnięto natomiast, czy zakażenie trzustki może nastąpić drogą wstępującą przez przewody trzustkowe. Osiedlając się w trzustce prątki gruźlicy (bardzo rzadko) mogą wytwarzać gruzełki i nacieki gruźlicze, które przeważnie serowacieją, dając początek jamom gruźliczym. Odosobnione drobne gruzełki, zazwyczaj bardzo nieliczne, spotyka się w trzustce (rzadko) w gruźlicy prosówkowej uogólnionej. Swoistość ich pochodzenia musi być zawsze potwierdzona przez badanie histologiczne, ponieważ taki sam wygląd makroskopowy mogą mieć dostrzegalne gołym Olkiem większe wyspy Langeihaosa oraz ogniska martwicze tkanki tłuszczowej. Obraz kliniczny gruźlicy trzustki nie ma cech tak znamiennych, by można było ją rozpoznać za życia. Najwyżej można stwierdzić zaburzenia sprawności trzust ki, nie przesądzają one jednak charakteru zmian wywołanych w niej przez zakażenie gruźlicze, gdyż mogą być swoiste i o wiele częściej nieswoiste. U chorych na gruźlicę płuc zaburzenia zewnątrz wydzielnicze trzustki objawiają się zazwyczaj uporczywą biegunką. [patrz też: hostessy fordanserki, dinoprost, nutraceutyki ]